#

Trong bài viết, cây bút Glang Anak cho rằng mỗi tôn giáo đều có nơi để thờ tự và hành lễ; nếu Phật tử có chùa chiền; tín đồ công giáo có Nhà thờ; thì tín đồ Bà La Môn ảnh hưởng Ấn giáo của người Chăm phải có Tháp. Tín ngưỡng này đã có từ thời Champa còn là một quốc gia độc lập và duy trì mãi cho đến ngày hôm nay. Tuy nhiên hiện nay, tín đồ Bà La Môn của người Chăm đã không còn được tự do đến Tháp để thực hiện các nghi lễ theo tín ngưỡng vì tất cả các Tháp Chăm đã bị Nhà nước quản lý.

#

Tháp Po Klaong Girai là không gian sinh hoạt văn hoá tôn giáo tín ngưỡng của đồng bào Chăm Ninh Thuận nói riêng và Chăm trên cả nước nói chung. Ở đó, sự yên tĩnh, thoát tục và tính chất linh thiêng, huyền bí là đặc sản của tôn giáo tín ngưỡng. Tôn giáo nào trên thế giới cũng như vậy cả, không riêng gì tháp Chăm. Mặc dù, ngày nay tất cả các tháp Chăm, Nhà nước đã quản lý, song người Chăm vẫn còn sinh hoạt tôn giáo tín ngưỡng ở đó. Nghĩa là tháp còn sống đời tâm linh vốn dĩ hàng ngàn năm qua. Bên cạnh việc Nhà nước quản lý, đồng nghĩa có người của Nhà nước chịu trách nhiệm, kèm theo các cơ sở pháp luật dành cho di sản, thì việc làm sai trái không gian di tích, di sản nói chung cần được chấn chỉnh, kiểm điểm và thậm chí cho đi học lại cách quản lý có yếu tố tâm linh tôn giáo tín ngưỡng - dân tộc - nhân học.

#

Cán bộ kiểm lâm đến nói với các hộ dân rằng: đất canh tác của dân chia cho cán bộ 1/2, còn 1/2 để lại cho bà con sinh nhai... Chuyện tưởng như đùa nhưng là có thật, thật trong 1 xã hội pháp quyền mà cán bộ thích thì đến lấy đất của dân như nhặt chiếc lá bên đường. 14 hộ đang kêu cứu. Đất của họ từ thời cụ kỵ 34 năm nay đang sinh sống yên bình, họ đều là người dân tộc Chăm nên chỉ biết làm nương rẫy chăn nuôi dê bò để kiếm sống. Đó là nghề duy nhất của hàng chục con người giờ họ bị lấy đất họ sẽ làm gì để sống? Nhưng lạ lắm, kiểm lâm đến nói 62 ha đất của dân chia cho kiểm lâm 1/2 ( là 32 ha ) còn lại để dân sử dụng. Ủa? Đất có thổ công.. nhà có chủ.. Sao lại đến lấy 1 cách tự nhiên vô lý thế? Không có bất kỳ 1 văn bản giấy tờ gì? Không có thông báo cưỡng chế thu hồi hay dù là lý do gì cũng không có từ chính quyền cấp sở tạ

#

Po Acar là giáo sĩ chỉ "vâng mệnh, quy phục Thượng đế ALLAH". Trong ngày đầu tiên nhập đạo, Acar phải tuyên thệ rằng “Không có thần thánh nào khác ngoài Allah, và Muhammad là Thiên sứ của Ngài”. Do đó Acar chỉ luôn đề cao Allah và trao dồi Thiên kinh Koran.

#

Theo quan điểm cá nhân tôi, Putra Podam, những phát biểu cho rằng Kajang (rạp) mà Acar thực hiện nghi lễ cho tín đồ Bani Awal (Hồi giáo Bani) ảnh hưởng yếu tố Yang thần bên Chăm Ahier (Chăm Balamon thờ phượng Allah) là hoàn toàn không có cơ sở. Theo phiên âm Quốc tế, Masjid là phiên âm từ tiếng Arab, là nơi thờ tự, cầu nguyện của tín đồ Islam (Muslim – Hồi giáo), là nơi thờ phượng Allah, Đấng Tối cao và Duy nhất. Tại Việt Nam, chữ Masjid hiện nay thường dịch là Thánh Đường. Còn người Chăm từ Masjid được phiên âm thành Magik (Thánh đường)

#

Po Romé là một vị vua Champa theo Islam (Hồi giáo Champa), kế thừa từ triều đại Po Mâh Taha cũng là một vị vua Champa Islam hùng mạnh. Theo Hán Việt thì Po Romé có tên là Bà Lâm (1627-1651). Trong khi lịch sử và gia phả ở Malay thì Po Romé có tên là Nik Mustafa, tên đầy đủ là: Nik Mustafa Bin Wan Abul Muzaffar Waliyullah. Tên thường gọi là Agong Ronan, sau khi lên ngôi, niên hiệu của Po Romé trong sử Malay là Sultan Abdul Hamid Shah.

#

Sau khi Ts.Putra Podam đăng bài trên Facebook) với Tựa đề: PO THIÊN CHÚA - PO AWLUAH & ĐỨC TIN CỦA TÍN ĐỒ....Imâm (Asulam), vì mặc áo Jubah và đội nón Kopiah, đã nghe người khác xúi dục, kích động, tức tối mà quên ta là người đang theo Agama, liền văng tục: "Thằng này bị điên rồi...cho mày chết đi là được rồi.....Tao gặp tao sẽ CẮT Lưỡi mày...Tôn giáo làm gì đến mày hả thằng Điên...Thằng này ăn Cứt sao mà NGU thế.....Sau đó, ImÂm Tong Quanghoangngoc, liền chửi tiếp "Thằng này nó ăn Thịt CHÓ, nên nó NGU..., Thằng ĐIÊN này là con của NGƯỜI DA ĐEN, ...mày học MẪU GIÁO CHƯA mà đòi làm Tiến sĩ. .... Mày bỏ xứ đi ĂN CỨT CỦA THẰNG MỸ... CÁC HUYNH ĐỆ Ở MỸ, HÃY TÌM THẰNG ĐIÊN NÀY CHO ANH......VÀ ĐÀO MỒ CHÔN NÓ....HÃY THỰC HIỆN VÀO NGÀY CHỦ NHẬT HOẶC THỨ HAI (Ngày 14/6/2020)

#

MUHAMMAD BUDI: Bismillaahir Rahmaanir Raheem Assalamualaikum Warahmatullahi Wabarakatuh: [Nhân danh Allah Đấng rất mực độ lượng, Đấng rất mực khoan dung, Allah ban bình an, may mắn và phước lành].

#

Trong bài viết, Ts.Putra Podam cho rằng danh xưng tiếng Việt như: Thượng đế, Thiên chúa, Chúa trời, Đức Chúa trời, Ông trời, Đấng Tạo hóa, Đức vua của Nhân loại,... đều chỉ định Allah (vì hiện nay chưa có từ nào là chuẩn, do đó nhiều tài liệu dùng khác nhau như: Thượng đế, Chúa trời, Thiên chúa, Đức chúa trời,...). Còn người Chăm thích thì gọi là Po, Po Awlluah, hay Po Lingik,...(chúng ta không nên đi cấm họ),...... Vì tất cả những từ phía trước chỉ giải thích cho Allah.

#

Ts. Thành Phần trước kia thừa nhận tên gọi “Hồi giáo Bani” là đúng. Nhưng sau khi có đăng tải quan điểm : ‘Hồi giáo chỉ sử dụng cho Islam’ thì thay đổi quan điểm và làm đơn kiến nghị lên chính quyền xin thay đổi tên gọi “Hồi giáo Bani”. Vậy, sự thay đổi quan điểm này bất nguồn từ chủ ý hay bởi các tác động nào? Có chăng từ nỗi lo âu là sợ một ai đó quy cho cái tội là đang đưa người Bani vào Islam? Điều này, chỉ có Ts. Thành Phần mới hiểu rõ, và có thể giải thích với mọi người.