#

Theo công văn của Ban Tôn giáo Chính phủ số: 981/TGCP-TNTGK, Hà Nội ngày 05/11/2020 về việc tổ chức hội thảo với một số nội dung liên quan đến Hồi giáo Bani. Để thống nhất hoạt động tôn giáo và công tác quản lý nhà nước đối với Hồi giáo Bani, Ban Tôn giáo Chính phủ tổ chức hội thảo trao đổi, lấy ý kiến của chức sắc, chức việc Hồi giáo Bani hai tỉnh: Ninh Thuận, Bình Thuận và một số cơ quan liên quan.

#

Nhân danh Allah (Awluah), Đấng rất mực Độ Lượng, Đấng rất mực Khoan Dung, mọi ca ngợi dâng lên Allah, Chủ Tể của vũ trụ và muôn loài, cầu xin bình an cho Thiên Sứ Muhammad, gia tộc của Người, và tất cả các bạn hữu của Người. Cầu xin Allah ban phúc lành, hồng phúc, che chở và phù hộ cho các tín đồ của Allah nói chung và cho tín đồ Bani hiện đang bảo vệ tôn giáo Hồi giáo Bani (tên Chăm: Asulam Bani hay Awal Bani).

#

Lần đầu tiên Nhà nước Việt Nam nói chung Ban Tôn giáo Chính phủ và các cơ quan liên quan, đã quan tâm đến vấn đề tôn giáo của người Chăm. Hội thảo lấy ý kiến về tên tôn giáo rất ý nghĩa cho cộng đồng Chăm nói chung và người Chăm Bani nói riêng. Thống nhất tên tôn giáo giúp tín đồ khẳng định đúng đắn tên tôn giáo và hoạt động của tôn giáo đồng thời giúp công tác quản lý nhà nước đối với tôn giáo Hồi giáo Bani một cách thuận lợi.

#

Mấy năm gần đây do một số thành phần người Chăm đề nghị xóa bỏ tên tổ chức “Hồi giáo Bani”, xóa bỏ không thờ Po Allah và đề nghị thay Po Kuk nào đó,…từ sự việc này tạo làng sóng phản ứng, đặc biệt từ giới chức sắc giáo sĩ Acar, trí thức và cộng đồng người Chăm. Trước tình hình trên, Ban Tôn giáo Chính phủ tổ chức hội thảo trao đổi, lấy ý kiến của chức sắc, chức việc Hồi giáo Bani tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận và một số cơ quan liên quan để bàn về nội dung liên quan đến tôn giáo Hồi giáo Bani.

#

Theo ba bản tường trình, tự khai (mà người viết tiếp cận được) của ba bị can đã bị công an huyện Thuận Nam, Viện Kiểm sát nhân dân huyện Thuận Nam ra Quyết định, Quyết định phê chuẩn Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam hai người để điều tra thì diễn biến ngày 15/6/2020, nếu đúng như thế thì việc "nâng cao quan điểm" kết tội dân là một ca lạ. Lạ một cách vô lý. Thậm bất chấp lương tâm.

#

Người đưa tin, là tác giả trong nước hay viết bài liên quan đến văn hóa, xã hội và tín ngưỡng Chăm. Để tố cáo chính quyền địa phương cướp đất người Chăm bản địa, bằng cách dùng thủ thuật vừa đá bóng vừa thổi còi, như người Hà Nội hay nói “vừa ăn cướp vừa la làng”, nên dùng chiêu thức “Thi hành công vụ” để vừa bắt vừa dọa vừa thể hiện người bề trên: “tao đây là người thắng cuộc”, “tụi bây là kẻ thua cuộc, hãy cam chịu đi…”. Tụi bây hãy bỏ “Hồi giáo Bani” mà sớm theo đạo do tao ---Lập Ra--- để nhanh nhanh quên lịch sử quá khứ nhé.

#

Ngày nay, khi nói đến Hồi giáo Bani thì đầu tiên phải nói đến đối tượng giáo sĩ Acar (ulama) là những người tin tuyệt đối vào Đấng Allah, chỉ thờ phượng Đấng Allah duy nhất và phục tùng Muhammad là Thiên sứ cuối cùng được Allah mặc khải Thiên kinh Koran. Nhiệm vụ của giáo sĩ Acar là kiêng cử, hành lễ, trau dồi chương Thiên kinh Koran, đạo đức, và thực hành các buổi lễ trong tháng Ramadan, Waha cũng như lễ nghi liên quan vòng đời của tín đồ Hồi giáo Bani.

#

Có những quốc gia ngày nay tuy không còn nữa nhưng di sản của một nền văn hóa sáng chói để lại cho đời sau thật là khó quên, đó là trường hợp của các đế quốc Ai Cập, La Mã nói chung và trường hợp của cựu vương quốc Champa tại Việt Nam nói riêng. Trong ba tháng, từ ngày 12-10-2005  đến ngày 9-01-2006. Viện bảo tàng các nền nghệ thuật châu Á Guimet tại Paris (Pháp), khôi phục lại nền văn minh đó qua cuộc triển lãm lớn nhất từ trước đến nay về nền văn minh và văn hóa Champa, từ thời lập quốc cho đến cuối thế kỷ 16, với nhiều buổi hội luận và trình chiếu phim ảnh liên quan đến Champa và Việt Nam trong suốt thời gian triển lãm.

#

Sau khi TS. Po Dharma qua đời, một số người nghĩ rằng công trình Po Dharma đang làm còn dở dang rất tiếc Ngài không để lại cho ai, cho thế hệ trẻ hay cho học trò của mình,…Rồi, thời gian trôi qua gần 2 năm, gia đình và con cháu Po Dharma không ai công bố thông tin này, mà họ âm thầm, kiên nhẫn làm việc để hoàn thành sớm công trình theo tâm nguyện của Po Dharma.

#

Dự án: Ấn Triện – Champa “Archives Royales du Champa – Numérisation, Inventaire et Index”. Chúng tôi đặt câu hỏi: Danny Wong là đồng tác giả với Po Dharma, tại sao Danny Wong không có bản thảo sách Ấn Triện này trong computer của mình, mà Danny Wong buộc phải qua Pháp gặp bà Michele (vợ Po Dharma) để lấy bản thảo sách trong tài liệu của Po Dharma. Khi Po Dharma còn sống, có cho tôi xem sách bản thảo này. Điều đáng chú ý là Po Dharma đã xóa “Lời Mở Đầu” viết bằng tiếng Pháp, có chăng Po Dharma không muốn xuất bản sách Ấn Triện này ??? Danny Wong sau khi đi Pháp lấy bản thảo sách liền về xuất bản? vậy sách này có sự cho phép của Gia đình Po Dharma chưa?