#

Người đưa tin, là tác giả trong nước hay viết bài liên quan đến văn hóa, xã hội và tín ngưỡng Chăm. Để tố cáo chính quyền địa phương cướp đất người Chăm bản địa, bằng cách dùng thủ thuật vừa đá bóng vừa thổi còi, như người Hà Nội hay nói “vừa ăn cướp vừa la làng”, nên dùng chiêu thức “Thi hành công vụ” để vừa bắt vừa dọa vừa thể hiện người bề trên: “tao đây là người thắng cuộc”, “tụi bây là kẻ thua cuộc, hãy cam chịu đi…”. Tụi bây hãy bỏ “Hồi giáo Bani” mà sớm theo đạo do tao ---Lập Ra--- để nhanh nhanh quên lịch sử quá khứ nhé.

#

Ngày nay, khi nói đến Hồi giáo Bani thì đầu tiên phải nói đến đối tượng giáo sĩ Acar (ulama) là những người tin tuyệt đối vào Đấng Allah, chỉ thờ phượng Đấng Allah duy nhất và phục tùng Muhammad là Thiên sứ cuối cùng được Allah mặc khải Thiên kinh Koran. Nhiệm vụ của giáo sĩ Acar là kiêng cử, hành lễ, trau dồi chương Thiên kinh Koran, đạo đức, và thực hành các buổi lễ trong tháng Ramadan, Waha cũng như lễ nghi liên quan vòng đời của tín đồ Hồi giáo Bani.

#

Sau khi TS. Po Dharma qua đời, một số người nghĩ rằng công trình Po Dharma đang làm còn dở dang rất tiếc Ngài không để lại cho ai, cho thế hệ trẻ hay cho học trò của mình,…Rồi, thời gian trôi qua gần 2 năm, gia đình và con cháu Po Dharma không ai công bố thông tin này, mà họ âm thầm, kiên nhẫn làm việc để hoàn thành sớm công trình theo tâm nguyện của Po Dharma.

#

Dự án: Ấn Triện – Champa “Archives Royales du Champa – Numérisation, Inventaire et Index”. Chúng tôi đặt câu hỏi: Danny Wong là đồng tác giả với Po Dharma, tại sao Danny Wong không có bản thảo sách Ấn Triện này trong computer của mình, mà Danny Wong buộc phải qua Pháp gặp bà Michele (vợ Po Dharma) để lấy bản thảo sách trong tài liệu của Po Dharma. Khi Po Dharma còn sống, có cho tôi xem sách bản thảo này. Điều đáng chú ý là Po Dharma đã xóa “Lời Mở Đầu” viết bằng tiếng Pháp, có chăng Po Dharma không muốn xuất bản sách Ấn Triện này ??? Danny Wong sau khi đi Pháp lấy bản thảo sách liền về xuất bản? vậy sách này có sự cho phép của Gia đình Po Dharma chưa?

#

Khi nghe tin Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bani có triệu tập phiên họp Ban chấp hành mở rộng, Thành Phần vận động Chủ tịch Hồi đồng Sư cả Bani và phe nhóm ông ta để chống lại Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bani nhằm xóa bỏ từ Hồi giáo ra khỏi tên tổ chức. Dù Thành Phần không nằm trong danh sách mời dự phiên họp, nhưng ông ta tự ý đi vào phòng họp và tự đứng lên phát biểu gây xáo trộn cả phiên họp, các vị Sư cả đề nghị ông ta giữ trật tự nhưng Thành Phần không chấp hành. Các chức sắc tham dự phiên họp vì quá bức xúc nên không tiếp tục tham gia phiên họp và mọi người bỏ về nhà.

#

TS. Putra Podam (Văn Ngọc Sáng) là giảng viên Đại học Tây Nguyên (TNU) và Đại học Công nghệ Malaysia (UTM). Ông là người Chăm gốc Bình Thuận. Năm 1999 - 2001, học thạc sĩ trường đại học khoa học tự nhiên Hà Nội, chuyên ngành Khoa học Công nghệ. Năm 2002 - 2004, học thạc sĩ tại Viện Công nghệ Châu Á - Thái Lan (Asian Institute of Technology - AIT), chuyên ngành Công nghệ Thông tin. năm 2007, Chứng nhận Giảng viên Chính. năm 2011 - 2017, học nghiên cứu sinh (Tiến sĩ) tại Đại học Quốc gia Singapore (NUS), chuyển sang học Đại học Công Nghệ Malaysia (Universiti Teknologi Malaysia - UTM). Năm 2018, Chứng nhận Giảng viên Cao Cấp.

#

Công trình khoa học từ điển bách khoa do chính TS. Po Dharma biên soạn trong thời gian khá dài và rất công phu. Từ ngữ trong “Từ điển bách khoa Champa” chủ yếu khai thác từ “Tư liệu Hoàng gia Champa”, Akayat, Ariya, Damnay, Sakarai, Dalukal,…cho đến E.Aymonier…được giải thích chính xác, trình bày theo khoa học.... điều không kém phần quan trọng là từ điển có bổ sung từ ngữ nền văn minh Champa.

#

Thời thế tạo anh hùng, hai sinh viên Chăm, tuổi vừa tròn đôi mươi, khỏe mạnh, khôi ngô, với bao niềm hy vọng và khát khao, vừa học tập vừa làm công tác thiện nguyện để giúp cộng đồng,… thì bị thiên lôi dưới thời VNCH bắt tra tấn,…đánh đập,…gán ghép FULRO,…từ đấy anh căm thù và quyết tâm trở thành FULRO, hầu được cầm súng để đấu tranh đòi quyền bình đẳng, quyền làm người, quyền được sống và mưu cầu hạnh phúc,…

#

Ja Karo, một nhân vật quen thuộc của đọc giả trên trang Web Champaka, với nhiều bài viết liên quan về ngôn ngữ, văn hóa, xã hội, tôn giáo, chính trị,…và nhiều đề tài nóng khác liên quan đến phản ánh chế độ,…nhưng chưa một ai biết rõ về danh tính của Ja Karo. Theo chúng tôi, Ja Karo là một nhân vật rất ái mộ Po Dharma từ thời sinh viên. Năm 2001 Ja Karo được gặp Po Dharma, hai thế hệ khác nhau nhưng cùng hệ chí hướng là đấu tranh để bảo vệ Champa khỏi bị xóa sổ trong thế kỷ 20, 21 này.

#

Po Dharma là nhà nghiên cứu văn hóa, nhà ngôn ngữ, nhà lịch sử lớn của lịch sử Champa. Người đã có công lớn trong hành trình khai sáng và lật lại trang sử của dân tộc Champa sau một thời gian dài gần hai thế kỷ trong điêu tàn và lãng quên do những yếu tố lịch sử bất lợi cho dân tộc Champa. Tên tuổi của Pgs.Ts Po Dharma đã đi vào lịch sử Champa của thế kỷ 20 và trong hai thập kỷ đầu của thế kỷ 21. Người sẽ sống mãi trong lòng cộng đồng Champa trong và ngoài nước, là một tấm gương sáng cho thế hệ trẻ Chăm và cộng đồng Champa noi theo.