Cuộc đời và sự nghiệp của Po Rome là một câu chuyện vừa bi, vừa tráng cũng vừa hùng. Tuy nhiên, dù như thế nào thì vua Po Rome là một vị vua hết lòng vì dân vì nước. Đặc biệt là vị vua được thần dân Champa tôn kính sau khi tử trận. Nhưng cái chết của vua Po Rome, nhiều tài liệu đã ghi chép không hợp lý. Theo truyền miệng, vua Po Rome bị bắt trong trận chiến, ngài bị nhốt vào rọ, bỏ đói bỏ khát trên đường đưa về Huế và ngài đã tự tử. Theo Dohamide-Dorohiem, E. Aymonier, Quyến, … vua Po Rome thua trận và bị bắt nhốt trong cũi sắt. Khi ông chết đi, thi hài được đưa vào thánh đường làm thủ tục Hồi giáo (Chăm Awal) trước, và sau đó Chăm Ahier đưa đi hỏa táng theo tập tục. Theo G. Moussay và Po Dharma, khẳng định tờ báo viết bằng chữ Bồ Đào Nha của nhà truyền giáo gốc người Bồ Đào Nha đến Việt Nam viết, thì vua Po Rome bị bắt đưa ra Phú Xuân. Điều đặt ra, chắc chắn triều đình Huế sẽ tử hình thì còn đâu thi hài Po Rome để đưa vào Thánh đường (Magik) hay hỏa táng theo tục Hindu. Có chăng thần dân Champa chỉ thực hiện các thủ tục theo tôn giáo cho ngài mà không có thi hài.

Từ nữa đầu thế kỷ XX, các nhà nhân chủng và khảo cổ học đã nhận ra người Thượng là đại điện của một nền văn minh cổ xưa đã biến mất. Kern và Cabaton cho rằng miền Nam bán đảo Đông Dương - trải dài từ Ấn Độ tới Trung Hoa, chớ không phải chỉ ba nước Việ̣t Nam, Lào, và Cambodia như nhiều người Việt lầm tưởng - là nơi sinh của giống người Nam Đảo, từ đó họ lan tỏa ra khắp các đảo xa và hai bờ Thái Bình Dương.

Một trí thức có gia đình sống nhiều chục năm ở Tây Nguyên nhận xét rằng, “Sau sự kiện ‘nhà nước Đề Ga 2003”, giao thông, điện, y tế rất được nhà nước quan tâm, cuộc sống của người dân Tây Nguyên thay đổi vượt bậc. Nhưng, đất đai vẫn là một vấn đề lớn”. Ức chế không chỉ bị thu hồi đất. Theo ông, “Ở một số buôn làng, đồng bào bán hết đất cho người Kinh, thậm chí không còn đất để địa táng theo truyền thống cha ông họ”.

Hằng năm, người Chăm Ahier (Chăm ảnh hưởng Balamon thờ Po Allah) tổ chức nhiều nghi lễ tại đền Po Klaong Mah Nai. Theo Sở Văn hóa tỉnh Bình Thuận, vua Po Klaong Mah Nai là vị vua cuối cùng của Champa, và một số bảo vật của Po Klaong Mah Nai đang lưu giữ trong nhà của bà Nguyễn Thị Thềm, là hậu duệ của vua Po Klaong Mah Nai, là công chúa cuối cùng của người Chăm được quyền kế thừa giữ bảo vật của Po Klaong Mah Nai. Từ thông tin sai lệch ở trên kéo theo nhiều đài, báo chí đưa tin sai lệch đến cộng đồng Chăm và thế giới còn lại.

Po Klaong Mah Nai (1622-1627), là vị vua theo Hồi giáo (Islam) và rất sùng bái Islam, niên hiệu danh phận: Po Mah Taha. Theo biên niên sử Champa Sakkarai dak rai patao thì Po Mah Taha, không liên hệ thân tộc với vương triều Po Klaong Halau. Lên ngôi năm Tuất, thoái vị năm Thỏ, trị vì 6 năm, đóng đô ở Bal Canar (thôn Tịnh Mỹ, Phan Rí). Theo Hán Việt thì Po Mah Taha có tên là Bà Khắc-lượng Như-lai (1622-1627).

Kinh sách Bani của người Chăm Bani (Chăm có đạo) là bản trích có chọn lọc trong Thiên kinh Quran (Koran), là Kinh sách viết bằng chữ Ả Rập (Arabic) và đọc theo tiếng Ả Rập (Arabic). Do đó, giáo sĩ (Acar) đọc Kinh sách Bani hay Thiên kinh Koran thường không hiểu nghĩa. Thậm chí một số Acar mới nhập đạo thường đọc Kinh sách Bani (Thiên kinh Koran) bằng bằng chữ Latin phiên âm tiếng Việt, do đó, Kinh sách Bani (Thiên kinh Koran) dù cùng một Surak hay cùng một chương nhưng các giáo sĩ (Acar) đọc khác nhau, thường dư hay thiếu chữ.

Thành Phần, trước khi thành lập Hội đồng Sư cả, chính ông ta đề nghị tên tôn giáo của người Chăm là "Hồi giáo", và ông ta yêu cầu Hội đồng Sư cả lấy tên tổ chức là:"Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bani". Đúng ra ông Thành Phần nên lấy tên: "Hội đồng Sư cả Hồi giáo Awal" thì đúng hơn, tôn giáo Chăm hiện nay gồm hai phái là: Agama Awal và Agama Ahier. Tôn giáo Chăm gây bất ổn trong cộng đồng Chăm hôm nay là do ông Thành Phần vì đồng tiền Ấn Độ mà bán cả tôn giáo Chăm cho Ấn Độ.

Qur’an (القرآن) là “Lời mặc khải của Allah bằng tiếng Ả Rập, được truyền xuống cho Muhammad qua trung gian của Jibrail, khi xướng đọc được ban phước”. Qur’an được mặc khải cho Nabi Muhammad trong thời gian 23 năm tùy thuộc vào điều kiện và sự kiện đang diễn ra. Nó được chia thành hai giai đoạn chính; thời kỳ Makkah và thời kỳ Madinah và bao gồm 114 surah (chương) và 6236 ayat (đoạn câu), bắt đầu bằng surah alham/al-Hamd hay được gọi là al-Fatihah và kết thúc bằng surah Kul Ak-O Praong hay được gọi là surah al-Nas. (Xin tham khảo thêm bài viết: Vai trò của Qur'an /Koran/ Kuru-ân trong Bani chữ Bani có phải tiếng Ả Rập không?)

Tôn giáo là lĩnh vực luôn nhạy cảm, luôn thu hút sự tò mò, sự chú ý của dư luận trong cộng đồng Chăm nói riêng và thế giới bên ngoài. Đây cũng là lĩnh vực dễ bị lợi dụng vào các hoạt động gây chia rẽ dân tộc, tôn giáo, gây mất ổn định tình hình địa phương và xã hội. Vì vậy, định hướng hòa giải tôn giáo, tín ngưỡng hay đức tin là cần đưa ra sự thật, lý giải hợp tình hợp lý khoa học nhằm làm rõ và cho tín đồ hiểu được đâu là chân lý và đâu là âm mưu của thế lực buôn bán văn hóa Chăm. Đồng thời góp phần làm ổn định và tin tưởng lẫn nhau, sống chan hòa tốt đời đẹp đạo giữa các tôn giáo hay đức tin riêng của mọi người.

Patao Campa meng abat 15 marai tel Campa lahik aia bhian tuei Islam, oh hu patao Campa tuei agama Balamon (Hindu) tra. Tel di abad 17 (thế kỷ 17), raja patao Po Rome hu ba Cam Balamon marai tuei bhuk tik Po Allah, di meng nan nao, Cam Balamon jieng Cam Ahier, Cam lac Agama Ahier. Cam Awal nan, ew, Cam tuei Agama Awal. Yau urang Imam, Katip, Acar hu bhuk tik Po Allah saong tuei jalan nabi Muhammad, bac tapuk koran tuei panuec ndom sap puec urang Arap tuei Islam. Patao bia Campa, muk-kei Campa meng di kal tuei Islam (Asulam) min, marai tel harei ini.