Nhân dịp Kate (Kartik: Hindu) đang đến gần, không khí lễ hội Kate náo nhiệt khắp các làng Chăm Ahier Ninh Thuận và Bình Thuận (Panduranga). Tín đồ Chăm Ahier đi làm xa quê đang tính từng ngày để về tụ họp sum vầy cùng gia đình, các chàng trai cô gái và bao trai tài, gái sắc đang đua nhau làm đẹp, mua trang sức, rủ nhau may áo truyền thống tại quầy Phương Anh shop, cơ hội trong năm để gặp gỡ trao duyên,… các học sinh, sinh viên mong được chính quyền tỉnh nhà quan tâm được cho nghĩ Kate 3 ngày để về tề tựu cùng với cha mẹ, ông bà, dòng họ và tổ tiên, …

Trước năm 2022, Dương Thá là một vị chức sắc không tai tiếng cũng không có tiếng gì trỗi, chỉ sống và hành đạo bình thường, từ khi vào đạo Agama AWAL (tiếng Việt: Hồi giáo). Ông Dương Thá suốt đêm bị bắt tập đọc, tập viết chữ “Ả Rập” mà ở Đông Nam Á gọi là chữ “Jawi” hay chữ “Bani” (chữ Đạo), mà đạo chính là dòng “Agama AWAL”, khác với dòng “Agama AHIER”. Đa số các tín đồ mới vào Agama AWAL đều không đọc được chữ Ả Rập (Arabic) mà chữ này được ghi trong Thiên kinh KORAN (Agama Islam). Do đó các tín đồ mới vào Agama AWAL thường phiên âm sang Latinh tiếng Việt để đọc cho dễ, mặc dù không biết nghĩa tiếng Ả Rập môtê. Từ đó các vị đọc Thiên kinh Koran ngày càng lệch nhiều, sai nhiều, vì mỗi ông phiên âm Latinh mỗi kiểu khác nhau.

Từ khi ông Thành Thanh Dải (Thủ tướng Chăm lưu vong – tự xưng) kết hợp với ông Thành Phần (tiến sĩ 1 đêm), hai ông cùng ở xóm Bà Láp (An Nhơn, Phước Nhơn). Hai ông không biết gì lịch sử tôn giáo Champa, nhưng vì làm ăn dự án với Ấn Độ, vì vụ lợi, vì háo danh, đã bày mưu tính kế phản tôn giáo Chăm, tức là tạo phản tôn giáo AWAL (Agama AWAL), Hồi giáo Champa, để đòi thành lập tôn giáo BANI. Được biết, khi nào Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bani bị xóa bỏ thì dự án Ấn Độ mới được nghiệm thu. Hiện nay dự án chỉ cho tạm ứng 50%, phần còn lại sẽ thanh toán khi đã xóa sổ HĐSC Hồi giáo Bani.

Hiện nay lòng dân câm phẫn, đơn giản nhất CMND (Chứng minh nhân dân) của họ viết tôn giáo Bani, khi làm CCCD (Căn cước công dân) thì Cán bộ Công An trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận, tỉnh Bình Thuận nói rằng, trước là "Bani" còn bây giờ là "Hồi giáo Bani" không có Bani. Lòng dân Chàm đang chuẩn bị khởi nghĩa tuyên truyền nhà nước âm mưu xoá tôn giáo của Bani của họ, nhà nước bán buôn tôn giáo, và một số thành phần thừa cơ hội là ông Ts. Thành Phần nhảy vào tuyên truyền xuyên tạc khắp nơi từ sinh viên đến ban bổn đạo, làng Chàm đều không tán thành hành động không thuyết phục như vậy.

Nhằm góp ý giải quyết vấn đề: Cái gọi là tôn giáo Bani, mà một số đối tượng chủ trương là những người Chăm ở tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, kết hợp với đối tượng nước ngoài nhằm gây nhiễu thông tin, xáo trộn và bức xúc trong cộng đồng Chăm theo Bani (Chăm theo đạo Hồi giáo) gần hai năm nay. Để giải quyết dứt điểm, tôi xin góp ý vài nội dung sẽ giúp ích cho cộng đồng Chăm Bani (Chăm theo đạo).

Thánh đường, phiên nghĩa từ “Masjid” tiếng Ả Rập, là nơi thờ phụng, cầu nguyện của tín đồ Bani Islam (Hồi giáo) trên thế giới nói chung hay tín đồ Awal (Acar theo dòng Awal của Islam Champa) nói riêng tại Việt Nam. Trong tiếng Anh, Masjid được viết là Mosque, và tiếng Pháp viết là Mosquée. Trong tiếng Chăm, “Masjid” được phiên âm thành: Mesjid, sau này nói thành “Magik”. Tùy theo khu vực và vùng miền, tên gọi này xưng hô khác nhau như: Chăm Châu Đốc gọi là: Sâm Magik, Chăm Tây Ninh gọi là: Sang Magik, Chăm Bình Thuận, Ninh Thuận gọi là: Thang Magik. Tại Việt Nam, “Masjid” của Islam (Hồi giáo) tạm dịch là “Thánh đường”. Vì đa số tín đồ Kito giáo đã dùng từ “Nhà thờ”. Nhưng ngược lại, tại tỉnh Ninh Thuận, Sở Nội vụ thường gọi “Magik” là “Chùa”. Đây là cách gọi sai, hay chưa chính xác. Ban tôn giáo Chính phủ đã thống nhất dùng từ “Masjid” là “Thánh đường”.

Hiện nay tại thôn Chăm Bình Minh, một số người theo môn phái tà đạo cho rằng, Ts. Putra Podam đã viết bài cấm thôn Bình Minh xây mới Thánh đường, nhưng tại sao lại đi tài trợ một số mục cho thánh đường, và ý kiến của môn phái này yêu cầu Ban xây dựng không được nhận tiền và phần tài trợ của Ts.Putra Podam. Để đính chính lại thông tin trên, Ts.Putra Podam giải thích lại những thông tin trên.

Champa Bani International Community: Là tổ chức dân sự của người Chăm ra đời vào năm 2010 tại San Jose (California, Hoa Kỳ), tập trung chủ yếu thành phần tộc người Chăm khi qua định cư tại Hoa Kỳ là những tín đồ Bani Awal (Agama: Awal); tiếng phổ thông ghi: Hồi giáo; tiếng Quốc tế ghi: Islam. Hội CBIC hoạt động dựa trên tinh thần cốt lõi là tôn trọng tổ chức Hội Đồng Sư Cả Hồi Giáo Bani do Chính phủ Việt Nam công nhận. Trong thời gian mới thành lập, Hội còn non trẻ do lực lượng Chăm Bani sinh sống tại Hoa Kỳ rất ít, nhưng với nỗ lực, Hội đã thực hiện nhiều chương trình như Ramadan (Ramawan), mbeng Muk kei, ngày trọng đại harei Raya (Waha),...

Sáng ngày 07/09/2022 tại Hội trường UBND huyện Ninh Phước - Ninh Thuận đã diễn ra Đại hội đại biểu Hội đồng chức sắc Balamon tỉnh Ninh Thuận lần thứ III nhiệm kỳ 2022-2027, hơn 90 đại biểu là các vị chức sắc, tín đồ người Chăm Balamon (ngày nay là Chăm Ahier) đang sinh sống các huyện trong tỉnh đã về dự Đại hội. Đến dự đại hội có ông Đổng Hoàn, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, đại diện lãnh đạo Ban Tôn giáo, Ban Dân tộc tỉnh và lãnh đạo các huyện thị trong tỉnh về dự Đại hội. Đai diện Ban Tôn giáo Chính phủ gởi lẵng hoa chúc mừng Đại hội. Nhiệm kỳ 2022-2027, Hội đồng chức sắc Chăm Balamon (Cham Ahier) tỉnh Ninh Thuận đã đề ra phương hướng, nhiệm vụ tiếp tục phát huy, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, phối hợp giải quyết các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo theo quy định của pháp luật, điều hành có hiệu quả các hoạt động nghi lễ tín ngưỡng, tôn giáo quan trọng đúng theo giáo lý, giáo luật và pháp luật; Vận động các chức sắc, giáo sĩ, tín đồ thực hiện các nghi lễ theo tinh thần tiết kiệm, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống của dân tộc Chăm theo tôn giáo Chăm Balamon (Cham Ahier) phù hợp với xu thế hiện nay.

Tham dự Hội nghị có đồng chí Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TPHCM; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Phạm Thị Thanh Trà, Phó Trưởng ban Tổ chức Trung ương, Bộ trưởng Bộ Nội vụ; Lê Tiến Châu, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Phan Văn Mãi, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TPHCM; Thiếu tướng Nguyễn Văn Gấu, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam; lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương và TPHCM; các chức sắc, chức việc của 43 tôn giáo và các chức sắc tôn giáo là đại biểu Quốc hội khóa XV.