Trong một số tài liệu nghiên cứu về chữ viết Cham, một số nhà nghiên cứu trước đây thường nhận định rằng, paoh ngak (paoh ngâk) trong chữ viết Cham có hai biến thể là “ngâk hadiip” và “ngâk matai” và tên gọi này đã trở thành quen thuộc đối với người Cham.

Trong tiếng Chăm từ xưa đến nay khi muốn bày tỏ thái độ biết ơn đối với một ai đó chúng ta thường sử dụng từ “Ndua dhar phuel” nghĩa là “cảm ơn”. Tuy nhiên, hiện nay trong mạng xã hội Facebook người Chăm có xuất hiện một vài cá nhân sử dụng từ “Karun” mà chưa hiểu nghĩa như thế nào.

Gần đây trong bài viết của Ysa Cosiem có đề cập và quảng bá chữ viết Latin của BBSSCC và chữ viết Latin Cham Châu Đốc do Ysa Cosiem sáng tạo. Thật sự tôi chưa thấy bảng chữ cái chính thức của Latin Cham BBSSCC bao gồm những ký tự nào? Công bố từ năm nào, ai là tác giả, và nhóm tác giả…và tôi cũng chưa thấy cái gọi là Latin Cham Châu Đốc?

Năm mới sắp đến, đúng 1 tuần nữa là đã đến thời khắc trọng đại Thun Baru Champa 2018, “Di thun nasak Asau di bulan 1 di harei 1 bangun Adit”. Cộng đồng Champa hãy gửi cho nhau những tin nhắn, dành cho nhau những lời chúc yêu thương một năm mới tràn đầy hạnh phúc, may mắn và thành công.

Văn hóa Champa là nền văn hóa lâu đời và phong phú. Trong đó ẩn chứa rất nhiều những tinh hoa, kỳ diệu và bí ẩn về Allah, Yang thần, lễ hội, con người, trang phục, chữ viết, chữ ký,…

Mỗi quốc gia, mỗi dân tộc thường có một tên gọi chính thức và một tên gọi do một nước hay dân tộc láng giềng gọi. Cụ thể, Việt Nam thường gọi Hoa Kỳ, hay Mỹ để ám chỉ Hợp chúng quốc Hoa Kỳ hoặc Hợp chúng quốc Mỹ (tiếng Anh: United States of America viết tắt là U.S. hoặc USA), gọi Nam Vang là quốc gia Campuchia, Nam Dương là Indonesia, Gia Nã Đại là Canada,…

Bộ gõ Chamkey là ứng dụng gõ chữ Cham đa năng trên hệ điều hành Windows (Phiên bản dùng cho máy PC). Để dùng bộ gõ Chamkey, người sử dụng cần cài đặt font có dạng (EFEO Cam…) như một số font dưới đây: EFEO Cam Pajai, EFEO Cam Parik, EFEO Cam Kraong, EFEO Cam Panrang, EFEO Cam Panduranga, EFEO Cam AiaRu, EFEO Cam AiaTrang, EFEO Cam Kauthara, EFEO Cam Wijaya, EFEO Cam Amarawati, EFEO Cam IndraPura, EFEO Cam SimhaPura, EFEO Cam Udong, EFEO Cam Thrah, EFEO Cam Sankrit, EFEO Cam Campa,…Một số font này được kế thừa từ cộng đồng và thiết kế lại cho phù hợp với bộ gõ Chamkey.

Nhân đọc bài viết tại sao "Chàm" lại bị coi là từ miệt thị? ở trên Facebook và xu hướng dùng từ “Chàm” hay bắt chước dùng từ “Chàm” này hiện nay đang quay trở lại ở một số Nick để thể hiện quan điểm của họ trong bài viết. Trong bài viết này, tôi xin phân tích và trình bày cách viết đúng danh xưng ở trên theo Akhar Thrah Cam (phiên âm Rumi Cam EFEO).

Tiếng Cham là ngôn ngữ thuộc nhóm ngữ hệ Nam Đảo (Autronesian), đại chi Malayo-Polynesian (Malay-đa đảo). Ở Việt Nam, tiếng Cham rất gần gủi với nhóm ngôn ngữ như: Jarai, Rhade, Cham, Churu, Raglai, Hroi, Aceh, Hainan,...được gọi chung là Chamic. Người Cham (thuộc Champa) có chữ viết riêng, chữ viết Champa cổ (akhar Hayap) được sử dụng từ thế kỷ thứ II đến thế kỷ thứ XV và chữ viết akhar Thrah sử dụng từ thế kỷ XVI đến nay. Ngoài ra chữ Hán được tìm thấy trên các con dấu hay trên các văn kiện liên quan đến triều đình Nhà Nguyễn; chữ viết Arab hay chữ Jawi được người Champa vùng Nam Bộ thường dùng để ghi giáo luật Islam giáo và văn hóa Islam giáo; ngày nay cộng đồng Cham, đa số cán bộ, sinh viên và trí thức Cham còn sử dụng chữ viết Rumi Champa 2000 (Putra Podam) để phiên tự hay phiên âm cho các tác phẩm văn học cũng như sử dụng trong giao tiếp hàng ngày. Bài viết này nhằm giới thiệu và phân loại chữ viết Chăm, các kiểu chữ viết Cham, phân tích sự hình thành và phát triển Rumi Cham và hệ thống Rumi Champa 2000, đồng thời nhằm góp phần bảo tồn và phát huy chữ viết Cham, chữ viết của nền văn minh dân tộc ở Đông Nam Á.

Bốn phụ âm 1) Nga, nya, na, ma và 2). Ngâk, nyâk, nâk và mâk. Là những đặc trưng của ngôn ngữ Chăm mà tổ tiên ta đã xác định từ trước và bổ sung Ngâk, nyâk, nâk và mâk vào hệ thống bảng chữ cái Chăm để ghi những từ vựng có cách phát âm thay đổi tùy theo phương ngữ và vùng miền.