“Một nhóm người tự xưng đại diện cho 45 nghìn tín đồ Cham Bani (Cham theo Agama Awal) gởi kiến nghị đến các cơ quan trung ương đòi thành lập tôn giáo Bani mà chưa được sự đồng ý của tổ chức tôn giáo và các nhân sỹ trí thức Cham, vậy kiến nghị trên có hợp pháp không?

Để trả lời cho độc giả yêu quý trang Báo Điện Tử Champa (Champa.one) đã chuyển câu hỏi trên đến Luật sư Trần Tuấn Anh (Văn phòng Luật sư Tuấn Anh trực thuộc - Đoàn Luật sư Tp.HCM) trả lời thắc mắc của độc giả như sau:

1. Nguyên tắc chung về quyền kiến nghị

- Hiến pháp 2013 (Điều 28) quy định: “Công dân có quyền tham gia quản lý nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận, kiến nghị với cơ quan nhà nước về các vấn đề của đất nước và địa phương.”

- Luật Tiếp công dân 2013 và Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo cũng công nhận quyền kiến nghị của cá nhân, tổ chức.

- Vì vậy, về nguyên tắc, bất kỳ nhóm nào (cá nhân hoặc tập thể) đều có quyền gửi kiến nghị đến cơ quan nhà nước.

2. Vấn đề pháp lý với “tự xưng đại diện 45.000 tín đồ”

- Nếu nhóm đó được ủy quyền hợp pháp (có biên bản, chữ ký, giấy ủy nhiệm của các tín đồ) thì họ có thể nhân danh tập thể.

- Nhưng nếu tự nhận đại diện mà không có sự ủy quyền, thì:

• Về pháp lý, họ chỉ đại diện cho cá nhân hoặc nhóm nhỏ ký tên.

• Việc ghi “đại diện 45.000 tín đồ” khi không có ủy quyền có thể bị xem là thông tin sai sự thật hoặc mạo danh, vi phạm Điều 5 Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo 2016 (cấm lợi dụng tôn giáo để thông tin sai sự thật, gây chia rẽ).

3. Liên quan việc đòi tôn giáo Bani

Luật Tín ngưỡng, Tôn giáo 2016 quy định:

- Tổ chức tôn giáo muốn hoạt động hợp pháp phải được Nhà nước công nhận (Điều 30 -31).

- Việc thay đổi giáo lý, cơ cấu, tổ chức phải được Ban lãnh đạo tôn giáo (Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bani tỉnh) và tín đồ liên quan thông qua, rồi báo cáo cơ quan quản lý nhà nước.

Nếu kiến nghị đòi công nhận hoặc thay đổi tổ chức của đạo Bani mà chưa có sự đồng thuận của các chức sắc, nhân sĩ trí thức Chăm, hoặc Ban đại diện hợp pháp, thì:

- Nhà nước có thể xem là kiến nghị thiếu cơ sở đại diện.

- Nội dung có thể bị đánh giá không hợp pháp về mặt thủ tục đại diện, dù quyền gửi kiến nghị vẫn tồn tại.

4. Kết luận

- Quyền gửi kiến nghị: Hợp pháp cho mọi cá nhân/tổ chức.

- Tư cách đại diện: Nếu nhóm này không được ủy quyền chính thức từ 45.000 tín đồ Bani và các chức sắc hợp pháp, thì việc xưng “đại diện” là không hợp pháp, có thể vi phạm quy định về mạo danh , có thể xử lý theo qui định của pháp luật.